یه مدت ازدفتر تبلیغات برامئن دوره گداشتند که چکیده ای از یکی بحث ها در خدمت شما می گذارم

وقتی آیه قرآن درموضوع حسدپیداکردی لخت به مخاطب ندهید بلکه تفسیرببینیدوپرورش دهیدوبه مخاطب دهید

راههای پرورش محتوا:

Ø    مهندسی بحث:ایجادچهارچوب ودسته بندی پیداکردن چهارچوب واعلام ان به مخاطبین؛تغذیه ی انسان چند نوع است؛استفاده ازقرآن چند نوع است

Ø   تنوع درعناصرسخن:درریزموضوع ازچندین عنصراستفاده کنید وفقط ازقرآن وروایت وداستان استفاده نکنید؛

Ø   خلاقیت وکشف رابطه: کشف رابطه هانیازبه تفکرزیاددارد

Ø   مقایسه وترجیح:

Ø   نقدوبررسی یابررسی ونقد

Ø   تجزیه وتحلیل

بسمه تعالی

چند روزی است که از عموم مردم در حهت شرکت در مراسم معنوی اعتکاف ثبت نام به عمل می آید و مشتاقان خدا مبادرت به ثبت نام می نمایند.

اما حرفم این است که این سفر از معدود سفر هایی است که تجربه اش برای هر سنی ارزشمند است و شیرین! خصوصا جوانان که به ملکوت نزدیکترند با هر قیافه ای که هستی و با هر کوله بار از گناه  برو بهت همه جوره خوش میگذره؛ خدا های جدید یا خدای خوبی پیدا می کنی ؛ فرصت رو از دست نده غصه ی هیچ چیز رو هم نخور فقط بگو یا علی.

الف) ارزش و جایگاه تبلیغ:

1ـ اهمیت تبلیغ در قرآن و روایات و سنت : 

(الَّذِینَ یُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَیَخْشَوْنَهُ وَلَا یَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَ کَفَى بِاللَّهِ حَسِیبًا)[1]

روایت: رسالت انبیاء الهی تبلیغ دین خدا و دعوت به سوی خوبی­ها بوده است.

قال رسول الله یا عَلِیُّ لا تُقاتِلَنَّ اَحَداً حَتّی تَدعوُه، وَ اَیمُ اللهِ لَاَن یَهدی اللهُ عَلی یَدَیکَ رَجُلاً خَیرٌ لَکَ مِمّا طَلَعَت عَلَیهِ الشَّمسُ وَ غَرَبَت وَ لَکَ وِلاءُه یا عَلِیّ[2]

·         وجوب انذار؛

(وَ مَا کَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِیَنْفِرُوا کَافَّةً فَلَوْ لاَ نَفَرَ مِنْ کُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِیَتَفَقَّهُوا فِی الدِّینِ وَ لِیُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَیْهِمْ لَعَلَّهُمْ یَحْذَرُونَ)(2)

برخی از مفسرین، آیه را این گونه تفسیر نموده اند که مومنان هنگام بروز جنگ، دو دسته شوند: عده ای برای جهاد اعزام شوند و عده­ای هم برای علم و تعلم تا اینکه در مبانی دینی آگاهی یابند. آنها هر دو دسته موظفند در میان قوم خود رفته و آنها را انداز نمایند؛ دسته­ای به بیان احکام دین و مسائل علمی و دسته ای به بیان مسائل و حوادث هنگامه جنگ و بازگویی عنایات الهی و رشادت­ها و شهادت­ها، تا اینکه دیگران در صراط مستقم استوار گردند.

2ـ اهمیت تبلیغ در تاریخ؛ در تمام دوران­ها آنچه باعث گسترش و بقاء یک فرهنگ شده است تبلیغ آن فرهنگ بوده چه به صورت مکتوب یا سینه به سینه. جالب آنکه برخی همچون مسیحیان آنچنان در تبلیغ سرمایه گذاری می کنند که گویا تکلیف شرعی آنهاست. وقتی از پاپ پرسیدند دلیل این همه سرمایه گذاری شما برای تبلیغ چیست؟ گفت: آیه آخر انجیل متا که می گوید: ای بنی اسرائیل بروید در بین اقوام و مردم به سوی پدر، پسر و روح القدس بخوانید. او خود هم می داند که این آیه جعلی است چون انجیل متا قرن اول میلادی نوشته شده و اعتقاد به تثلیث قرن چهارم پیدا شده ولی با علم به کذب بودن این آیه و علم به اینکه دین موسی و عیسی برای غیر مسیحیت نیست آن را تبلیغ می کنند.

3ـ اهمیت تبلیغ در عصر حاضر؛ عصر حاضر، عصر ارتباطات است و بیشترین هزینه­ها برای تبلیغات صورت می گیرد در این دوران عدم برنامه ریزی دقیق و جامع و صرف بودجه ها برای تبلیغ دین آنچه از دست ما طلبه­ها بر می آید مسلح شدن به فنون تبلیغ است.

4ـ تبلیغ؛ اصلی­ترین رسالت حوزویان؛ اما ما مسلمانان به ویژه حوزویان که تبلیغ دین به دلیل آیات و روایات فوق بر ما واجب است تمام علوم اسلامی را فرا می گیریم تا به مسلمانان بگوئیم. اما اکثر آیا آن را انجام نمی دهیم یا در عوض منفعتی آن را دنبال می کنیم در حالی که اصلی ترین رسالت ما تبلیغ است نه صرف تحصیل یا شاغل شدن در ادارات دولتی.

روش بیان احکام

تذکرات

1-      اگرمسأله ای رانمی دانیدبگوئیدنمی دانم آمجتهدی :مثل شیربگوییدنمی دانم

2-      اگرمسأله ای رامی دانیدبازهم نگوئیدمگرپس ازمراجعه به رساله.فوایدمراجعه عبارتنداز:الف- تصحیح اغلاط ب- تکمیل اطلاعات   ج- جای مسأله رایادمی گیرید

3-      باعقل وفکرخودمان پاسخگونباشیم چون ماناقل فتواهستیم

روش بیان احکام باتوجه به مخاطبان نوع ومقدارش فرق می کند

روش های مختلفی وجوددارد:

1-روش عملی(سمعی – بصری):عملاوضومی گیریم یاسایراعمال را عملاانجام دهیم

2-نظارت وبیان نقایص:شماوضوبگیرتامن ببینم ورفع اشکال ازاوکنیم

3- روش آموزش غیرمستقیم:مثل روش امام حسن وامام حسین درتذکردادن به وضوی شخصی که اشتباه وضومی گرفت.بحار ج43 ص319

4-روش قاعده ای:یکی ازبهترین روشهاست یعنی قواعد کلی احکام رابیان کنیم که خودافرادباتوجه به آن کلیات حکم فروعات رادرآورند مثل اینکه نجاست دلیل می خواهدولی پاکی دلیل نمی خواهد(قاعده ی طهارت:کل شیء لک حلال حتی تعلم أنه قذر)

تذکیه درتمام حیوانات درتمام حیوانات مؤثراست جزء دوچیز :1- نجس العین 2- حشرات

تذکیه یعنی اینکه اگروحشی است شکارش کنندیااگربه دام افتاده یااهلی است وذبحش کنندپاک است

درموردچند حیوان اختلاف است که تذکیه می شوند یانه؟مثل فیل ،میمون ،موش وخرس

درموردحیوان حرام گوشتی که سگ شکارکنداختلاف است

سؤرتمام حیوانات پاک است مگرسگ وخوک وکافر

درتمام حیوانات حرام گوشت غیرسه تای مذکورسؤرشان مکروه است مگرگربه که کراهت ندارد.ان الهرة من اهل بیت

کلیه ی واردات لبنی ازحیوانات حلال گوشت پاک وخوردن آنهاجایزاست وبایدیقین کنی ازحلال گوشت است

آنچه ازبلادکفرغیراعیان نجس وغیرحیوان چه جامد یامایع خوردنش پاک وخوردنش جایزاست ولی درحیوانات نجس وخوردنش حرام است الااینکه یقین به پاک بودنش داشته باشی.

5- روش انضمامی:یعنی منضم کردن دویاچندباب فقهی مثلامی گوییم کجااذن لازم است یامواردی که رضایت کافی است یاجایی که اذن کافی است

مثلادردین اسلام دربعضی مواردرضایت باطنی کافی است ودربعض موارد اذن ظاهری کافی است

برای ورودبه منزل دیگران،اذن زن برای خروج ازمنزل واذن زن ازشوهردرنذری که مشروط به اذن شوهراست که مختلف اند

کاردیگردرانضمامی این است مثلادست دراحکام مختلف فقهی .مثلالباس و...

6-روش رمزی:بیشتربرای حفظ کردن مناسب است مثل قنترس برای ارکان نماز(واجبات رکنی)،طبس وقم :مقدمات نماز طهارت قبله

7-روش اشباه ونظائر:برای مساجدخیلی خوب است مثلاواجبات تقسیم می شودبه فوری مثل جواب سلام ،تطهیر(مسجدوحرم ائمه وقرآن )خروج ازمسجددرصورت عروض(حیض وجنابت)،قضاکردن سجده وتشهده فراموش شده ،نگه داشتن نگاه ازنامحرم،نجات دادن جان دیگری،متوجه حیض شدن دراثناء جماع،توجه پیداکردن به غصبی بودن مکان.

سجده ی سهووضوشرط صحتش نیست  

8-روش طرح سؤال:سؤال رامطرح کردن وجواب گرفتن وجواب دادن

چندنحودارد:1-مسأله ای رامی گوییم وازفروعاتش سؤال می کنیم

2-مسأله رامی پرسی تاجوتب بدهند وبعدجواب درست رامی دهی

3-سؤال راخودشان بپرسند وازخودشان بخواهی جوای بدهند وشماجواب درست رابدهی.

9- روش معمایی:گاهی اوقات بعضی ازحروف راحذف می کنیم یابرعکس خوانی

پاک کننده ای که اگراولش رابرداری وسیله ی جنگی می شود؟زمین

چه مکانی است درعین حال که مقدس است نمازخواندن درآن کراهت دارد؟

10-روش مقایسه ای :درجایی که افرادمختلف باشند مناسب است لباس نسبت به زن چندشرط ونسبت به مردچندشرط و....فرق مممیزوغیرممیزدراحکام ،فرق بین عاقل وغیرعاقل ُفرق بین وضووغسل شستن که دروضوجری شرط است ولی درغسل صرف رسییدن آب کافی است و...

یابین افرادیاابواب یابین فقهاء می باشد

11- تلفیق بامسائل اخلاقی:

12- ارایه ی طرح کلی ازاحکام اسلامی:درجایی که می خواهد به طورکلی رادرطول چندروزرابیان کند

دونکته ی مهم :1- همیشه برای بیان احکام بامطالعه برویم ولوبلدهستیم بامروربرویم

رساله ی آموزشی رضاقربانیان 115درس وبه صورت نموداری است برمبنای حضرت امام

شیوه ی بیان احکام/ محموداکبری – درآمدی برآموزش احکام /محمدوعیدی

2-دریکسالی که جلسات مختلف می روید هرجلسه حکمی راکه دریک جلسه می گویید همان مساله رادرجای دیگرتکرارنکنیدواگربتوانیدولودوگوش پیداکنید بدون تکرارشبی دومسئله بگویید

بایدهاونبایدهای بیان احکام

1- ازرساله ی عملیه بیان احکام داشته باشیم ودرس خارج نمی تواندمبنای بیان احکام باشد

2- اولویت شناسی شود که این اولویت براساس جنسیت وموقعیت های زمانی ومکانی وسن ومعلومات می باشد

درایام عید احکام محرم ونامحرم ودیدوبازدیدو...گفته شود

واین که چه  موضوعی انتخاب کنیم وچطوری بگوییم مهم است

3- طوری بیان کنیم که قابل درک وفهم مخاطبان باشد وازکلمات نامأنوس استفاده نکنیم واگراصطلاحی نیازبه توضیح دارد،توضیح دهیم

رساله حدود2هزارو600یاهفتصدمسأله دارد

4- دربیان احکام طوری بیان کنیم که کسی نتواند سوء استفاده کند

درکنار ربا،سودبانکی هم بیان شود

5-دربیان احکام ازمراجع به خوبی یادکنیم

6- مواردمشابه باهم ذکرشوند

7- دربعضی مواردبیان استدلال ومبانی فقهی بشود(درموارداختلافی)

8- حدودوثغورموضوع برای مامشخص باشد

نبایدها:

1-      اجتناب ازکلی گویی وزدن مثال نامناسب بامخاطب

2-      اجتناب ازایجادوسواس

3-      اختلاف فتاوادرجمع بیان نشود

4-      بیان احکام نبایدبدآموزی داشته باشدوبعضی مسائل راتابیان نکرده اند بیان نکنیم

5-      درسخنرانی های عمومی که همه نوع افرادازجمله نونهالان حضوردارندبعضی ازمسائل بیان نشودمثل جماع درماه رمضان و...

6-      اجتناب ازبیان احکام بانوان درجمع مردانه وحتی المقدورمسائل بانوان راخانم هابگویند

7-      بعضی مسائل تاسؤال نشده اند بیان نشوندوابتداء نگوییم

دربیان احکام باید سه مرحله راطی کنیم :

1-اسکلت بندی بحث ودرهمه جااین اسکلت بندی نیازاست

30/10/92

شکها بردوقسم اند :1- باطل 2- صحیح

درشک های صحیح:

v      درشک های صحیح بنارابربیشترمی گذاریم مگراینکه بیشترازحدنمازباشدکه بنارابرکمترمی گذاریم

v      به مقدارکمبود احتمالی نمازاحتیاطی می خوانیم والا(کمبوداحتمالی نداشت)سجده ی سهوبجامی آورد

v      شک های صحیح 5+4هستند

v      شک های صحیح یااصلی اند یاارجاعی که 5تااصلی و4تاارجاعی

ملاک انتخاب موضوع(عوامل مؤثردرتعیین موضوع):

      سن افراد

      جنسیت

      شغل

      تحصیلات

      منطقه تبلیغی(مکان)

      زمان

      روابط بادیگران